Ovo je drugi članak ovog serijala (2/9). Kompletna lista članaka ovog serijala se nalazi na dnu ovog članka.
U prošlom članku smo vidjeli u kakvoj su vezi talas depolarizacije i položaj pozitivne i negativne elektrode. Sada ćemo vidjeti kako su tačno raspoređene elektrode na tijelu.
Odvodi - šta oni zapravo predstavljaju?
Standardni EKG zapis se sastoji iz 12 odvoda. Jednostavno rečeno, svaki odvod je određeni ugao iz kojeg posmatramo srce. Pozitivna elektroda je kamera svakog odvoda, koja registruje da li se talas depolarizacije približava, pa će dati pozitivan signal, ili se udaljava, pa će dati negativan signal.
Odvodi se dijele na:
odvode ekstremiteta (6 odvoda)
prekordijalne odvode (6 odvoda)
U ovom članku ćemo proći kroz prva tri odvoda ekstremiteta (I, II, III).
Bipolarni odvodi ekstremiteta - zajedno su jači
Ako postoji toliko različitih odvoda, odakle onda krenuti? Najbolje je da započnemo sa prvim odvodom (I), jer će on biti glavni orijentir za ostale, a ubrzo će biti jasno i zašto.
Prvi odvod gleda srce iz ugla od 0 stepeni.
Prvi odvod (I) registruje aktivnost srca pomoću dvije elektrode. U ovom odvodu je desna ruka negativna, a lijeva ruka je pozitivna.
Sjetite se prethodne priče, i biće vam jasno da ako su ovako postavljene elektrode, svaki talas depolarizacije koji se kreće ka lijevoj strani, odnosno ka pozitivnoj elektrodi će dati pozitivan talas. Isto tako, svaki talas depolarizacije koji se kreće ka desnoj strani, odnosno ka negativnoj elektrodi, će dati negativan talas.
Prvi odvod, odnosno njegova pozitivna elektroda gleda srce iz ugla od 0 stepeni, i u odnosu na njega smo odredili stepene posmatranja ostalih odvoda ekstremiteta. Dalje ćemo vidjeti da postoje odvodi koji posmatraju srce iz ugla od 60 stepeni, 90 stepeni itd. Suštinski, prvi odvod nam govori samo to da li se talas širi lijevo ili desno. Ništa više. Da bismo shvatili širu sliku kretanja električne aktivnosti srca, ipak ga moramo posmatrati iz više uglova.
Zašto se koriste stepeni? Zamislićemo da se oko čovjeka nalazi jedan krug. Zatim ćemo kroz sredinu tog kruga povući horizontalnu liniju. To je linija koju formiraju elektrode prvog odvoda, a kako se pozitivna elektroda prvog odvoda nalazi na „početku“ kruga, ona je određena kao ugao od 0 stepeni. Međutim, Prvi odvod nam daje pogled iz još jednog ugla, a to je ugao iz kojeg gleda njegova negativna elektroda. Budući da se taj ugao nalazi na suprotnom kraju kruga, on se označava sa 180 stepeni.
Drugi odvod gleda srce iz ugla od 60 stepeni.
Drugi odvod (II) registruje aktivnost pomoću negativne elektrode desne ruke i pozitivne elektrode lijeve noge. Tako ove dvije elektrode formiraju ravan, gdje pozitivna elektroda na srce gleda iz ugla od 60 stepeni. Sad već imamo nešto precizniju sliku srca. Isto kao i u prvom odvodu, i ovdje nam je od velike pomoći i negativna elektroda, jer ona registruje kretanje ka uglu od -120 stepeni. Vidite da smo tek na drugom odvodu, a već možemo posmatrati aktivnost srca iz čak 4 ugla. Već možete pretpostaviti kolika je prednost registrovanja električne aktivnosti srca pomoću 12 odvoda!
Treći odvod gleda srce iz ugla od 120 stepeni.
U trećem odvodu (III), negativna elektroda se nalazi na lijevoj ruci, dok se pozitivna elektroda nalazi na lijevoj nozi (primjetićemo da je noga uvijek pozitivna!). Princip je i ovdje isti - pozitivna elektroda registruje talas koji joj se približava, a zbog pozicije pozitivne i negativne elektrode, i ravni koje one prave, taj ugao će biti 120 stepeni. Negativna elektroda se nalazi na suprotnoj strani kruga, gledajući srce iz ugla od -60 stepeni.
Time smo objasnili bipolarne odvode ekstremiteta i njihovo viđenje srca. Svaki odvod daje svoj pogled kretanja električnog talasa, a na nama je da razumijemo šta nam svaki od njih govori.
Hajde sada da zajednički prikažemo ova tri odvoda, i kako određeni talas depolarizacije izgleda u svakom od njih:
Zajednički prikaz prva tri odvoda. Talas depolarizacije je označen bijelom strelicom.
U sva tri odvoda nastaje pozitivan talas na EKG-u.
Zajednički prikaz prva tri odvoda. Talas depolarizacije je označen bijelom strelicom.
Talas je pozitivan samo u prvom odvodu, dok su talasi negativni u drugom i trećem odvodu.
To bi bilo to za ovaj put. Naredni put ćemo se baviti preostalim odvodima ekstremiteta, kompletirajući tako uglove posmatranja srca u frontalnoj ravni. Lijep pozdrav =)
Naredni članak u serijalu: Unipolarni odvodi ekstremiteta: zatvaranje kruga oko srca
Svi članci serijala "Osnove fiziološkog EKG-a"
Ovaj serijal je dostupan i u video formatu na youtube-u: Odvodi EKG-a
Sviđa ti se ova priča? Podrži me na patreonu i preuzmi PDF dokument sa jednostavnim prikazom svega onoga što smo prešli: Osnove fiziološkog EKG-a | Patreon
Comments